خروش جنگلهای شمال جلد۴ جنگل خیپوست
روایت یک مقاومت جانانه وآزمونی برای میثاق های آرمانی ومردمی
نویسنده: مصطفی نیکار
فهرست مطالب
- مقدمه: خروش در مه
- ریشه‌ها: از میرزا تا سیاهکل
- سفر به خیپوست – آستانه وفاداری
- سازماندهی در مه
- شکارچیان مرگ
- شهادت و ایثار
- خیانت و بریدگی
- وفاداری تا مرز جان
- بازماندگان، بازگوکنندگان
- یادمان جنگل – جمع‌بندی نهایی وضمیمه ای بیاد شهیدان وقهرمانان جنگل – یادمان جنگل، پیمان ماندگار
- روایت یک مقاومت در سایه دو عملیات ترکیبی
آشنائی با جنگلهای مازندران
وقتی از جنگل مازندران صحبت می‌کنیم، منظور جنگل‌هایی است که سازمان مجاهدین خلق در آن‌ها پایگاه داشت و به‌صورت تشکیلاتی در آن منطقه فعالیت می‌کرد. این مناطق پایگاه عملیاتی مجاهدان جنگل بود که در آن‌ها با نیروهای رژیم ، اعم از سپاه پاسداران، بسیج و نیروهای اطلاعاتی درگیر بودند.
در این نوشتار قصد داریم به جنگل‌هایی در منطقه‌ای میان شهرهای قائمشهر، ساری، پل‌سفید، سوادکوه و کیاسر و روستاهای اطراف آن بپردازیم. این منطقه جنگلی، به‌ویژه ناحیه‌ای که به آن «خیپوست» یا در منابع رسمی «خیبوس» گفته میشود، یکی از اصلی‌ترین مناطق فعالیت مجاهدین بوده است.
جنگل خیپوست یا خیبوس در جنوب قائمشهر و در نزدیکی شهرهای شیرگاه و سوادکوه واقع شده است.
در شمال این جنگل، روستاهایی مانند قادیکلا، آهنگرکلا، گل‌افشان و سیدابوصالح قرار دارند.
قائم شهر ومحلات اطرف
شمال خیپوست، علاوه بر روستاهایی مانند قادیکلا، آهنگرکلا، گل‌افشان و سیدابوصالح و…برنجستانک در نزدیک جنگل قرار دارد
از این مسیر که میخواهیم به خیپوست برویم باید از قادیگلاه ومرداب معروف آن عبور کنیم یعنی دور بزنیم که چند عکس زیبا از مرداب را با هم خواهیم دید
مرداب قادیگلاه قائم شهر
چند عکس زیبا از مرداب قادیکلا
مسیر رسیدن به برنجستانک از قائم شهر به جاده اصلی از نفطه سه راه شهرک صنعتی بشل
نمائی از روستای برنجستانک در قائمشهر نزدیک جنگل خیپوست
در جنوب جنگل، سوخته‌سرا و دهستان چهارباغ دیده می‌شوند. همچنین در نزدیکی این منطقه دریاچه‌ای به نام ارزفون وجود دارد
مسیر از ولیلا تا جاده اصلی زیراب که منتهی به قائم شهرمیشود
مسیر جنگل خیپوست از سوخته سرا تا نارج بن
ادامه مسیر از نارنج بن به قائم شهر
در شرق آن بخش کلیجان‌رستاق و پایین هولار،
موقعیت کلی جنگل خیپوست نسبت به ساری قائم شهر شیرگاه وکیاسر
مسیر دست یابی به جنگل خی پوست از ساری تا پهنه کلای شمالی وجنوبی واز آنجا به مرداب کوچک ارزفون که به خیپوست منتهی میشود
📍 موقعیت جغرافیایی جنگل خیبوس (خیپوست)
🔸 استان: مازندران
🔸 شهرستان: قائمشهر
🔸 نزدیک‌ترین شهرها و روستاها:
- شمال: قائمشهر، روستاهای قادیکلا، آهنگرکلا، گل‌افشان، سید ابوصالح
- جنوب: سوخته‌سرا، دهستان چهارباغ، نزدیکی کوه‌های منطقه
- شرق: پایین‌هولار، بخش کلیجان‌رستاق (وابسته به ساری)
- غرب: برنجستانک، نارنجستان، مسیر منتهی به شیرگاه و پل‌سفید
🔸 راه‌های دسترسی اصلی:
- جاده فیروزکوه که از تهران به شمال می‌رود، از شهرهایی چون شیرگاه، زیرآب، پل‌سفید عبور کرده و در نزدیکی جنگل خیبوس قرار می‌گیرد.
- جاده قائمشهر به شیرگاه نیز از شمال به منطقه نزدیک میشود.
🔸 ارتفاع از سطح دریا: بین ۲۵۰ تا ۹۳۰ متر
🔸 مساحت منطقه حفاظت‌شده: حدود ۳٬۴۷۱ هکتار
🧭 مختصات تقریبی مرکز جنگل خیبوس:
عرض جغرافیای
: 36.430 ° N
طول جغرافیایی
: 52.940° E
خیپوست با اهمیت استراتژیک
این منطقه از جنگلهای انبوه، سبز و پوشیده از شمشادهای کوتاه و بوته‌های متراکم تشکیل شده است که حرکت و نفوذ نیروهای دشمن را دشوار می‌کرد. از این‌رو برای مجاهدان جنگل پوشش حفاظتی بسیار مناسبی فراهم می‌نمود.
اهمیت استراتژیک این جنگل از آن جهت بود که در مجاورت جاده‌های مهمی نظیر شیرگاه، زیرآب، پل‌سفید و نهایتاً فیروزکوه قرار داشت که به تهران منتهی می‌شد و هرگونه تحرک یا عملیات در این جنگل بازتاب وسیعی در سطح کشور داشت. نزدیکی این جنگل به مناطق سمپاتیک و حامی سازمان در قائمشهر، سوادکوه، شیرگاه و حتی ساری، امکان پشتیبانی تدارکاتی و انسانی بیشتر را نیز فراهم می‌کرد.
این جنگل بخشی از جنگلهای هیرکانی است؛ گونه‌ای از جنگلهای نادر که تنها در ایران و جمهوری آذربایجان وجود دارند.
جنگل هیرکانی چیست؟
جنگلهای هیرکانی یکی از قدیمی‌ترین و ارزشمندترین منابع طبیعی جهان هستند که قدمتی بیش از ۴۰ میلیون سال دارند. این جنگل‌ها در نوار شمالی ایران، حاشیه دریای خزر و همچنین بخش‌هایی از کشور آذربایجان امتداد دارند. جنگلهای هیرکانی با پوشش گیاهی متراکم و متنوع، زیستگاه گونه‌های مختلف جانوری نیز هستند و نقش کلیدی در تولید اکسیژن، حفظ رطوبت، و جلوگیری از سیل ایفا می‌کنند.
این جنگل‌ها در سال ۲۰۱۹ میلادی به‌عنوان میراث طبیعی مشترک ایران و آذربایجان در فهرست یونسکو ثبت شده‌اند.
اطلاعات تکمیلی درباره جنگل خیبوس:
جنگل خیبوس به‌همراه جنگل انجیل‌سی و سد زمزم (برنجستانک)، به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده محیط زیست ایران شناخته میشود. این منطقه با وسعت حدود ۳٬۴۷۱ هکتار، در ارتفاع ۲۵۰ تا ۹۳۰ متری از سطح دریا قرار دارد و دارای اقلیم مرطوب معتدل با دمای میانگین ۱۶ درجه سانتیگراد و بارش سالانه ۸۰۰ میلی‌متر است.
در سال ۱۳۷۸ این منطقه به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده اعلام شد. جنگل خیبوس پوشیده از جنگلهای هیرکانی و توده‌های دست‌نخورده شمشاد است. از درختان مهم منطقه می‌توان به ممرز، بلند مازو، راش، پلت شیردار، نمدار، ملچ، خرمندی، انجیلی و توسکا اشاره کرد.
گونه‌های جانوری شاخص منطقه عبارت‌اند از: مرال، شوکا، پلنگ، خرس قهوه‌ای، شغال، گراز، روباه، تشی، رودک، سنجاب درختی، کبوتر جنگلی، توکای گلوسیاه، توکای پشت‌بلوطی، مار آبی و لوس مار.
نزدیکی این منطقه به سد زمزم (سد برنجستانک) نیز بر جاذبه آن افزوده است. این سد خاکی با هسته رسی، ۲۴۲ متر طول، ۱۰ متر عرض و ۳۲ متر ارتفاع دارد و با ظرفیت ۹ میلیون مترمکعب برای آبیاری اراضی پایین‌دست ساخته شده است.
سد زمزم در حاشیه جنگل خیبوس و در نزدیکی روستای برنجستانک واقع شده و به دلیل چشم‌انداز طبیعی خیره‌کننده‌اش، سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند.
مسیرهای دسترسی: از تهران، پس از عبور از فیروزکوه و شیرگاه، با تابلوی شهرک صنعتی بشل و برنجستانک مواجه می‌شوید. جاده‌ای آسفالته به طول حدود ۱۰ کیلومتر شما را به دو راهی می‌رساند که یک سمت آن به سد زمزم و سمت دیگر به جنگل خیبوس منتهی میشود. از قائمشهر نیز این منطقه بین قادیکلا و برنجستانک قابل دسترسی است.
مقدمه خروش در مه
این کتاب، روایتی است از خروش جنگل؛ نه فقط به‌عنوان مکانی جغرافیایی، بلکه به‌مثابه سنگری برای ایستادگی، شعله‌ای برای وفاداری، و سنگ‌ریزه‌ای در بنای نبردی تاریخی.
در دل جنگلهای انبوه مازندران، در میان درختان شمشاد و در مهی که بی‌امان سایه می‌گستراند، مردمانی برخاستند که جنگل را نه برای جان‌به‌در بردن، بلکه برای جان‌دادن به عهد خود برگزیدند. اینجا جنگیدن، معادل زیستن بود؛ مبارزه‌ای در هر شرایط، در هرکجا، به هر قیمت.
این کتاب، بازآفرینی خاطرات، مستندات و روایت‌های انقلابی‌ست که در دل جنگل خیپوست (خیبوس) و پیرامون آن در طی سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۳ شکل گرفت. اما ریشه‌های این خروش، بسیار پیش‌تر، در خاک‌های خیس گیلان و در زمزمه‌های رعدآسای نهضت جنگلِ میرزا کوچک‌خان و سپس شعله‌ی خفته‌ای به نام سیاهکل جوانه زده بود. خروش جنگل ادامه همان مسیری بود که «یا مرگ یا تسلیم» را پیش روی پویندگانش نهاد؛ و انتخاب، همواره پایداری بود.
جنبش جنگل برای مجاهدین خلق، تنها یک تاکتیک نظامی نبود. این جنگل، مکتبی شد برای وفاداری به آرمان، تمرین انضباط، تشکیلات، پاکی، تقوا و گذشتن از خود. در این مسیر، از نان و غذا تا خواب و سرپناه، همه چیز کم بود، اما «فدا» فراوان بود. آنان جنگل را با زندگی
یکی کردند و درختان، صخره‌ها، باران، مه و خاک، هم‌قسم‌شان شدند.
در نگارش این کتاب، تلاش شده است که نه فقط روایتگر وقایع باشیم، بلکه روح پنهان در لایه‌های تاریخ را به صدا درآوریم؛ فریادهایی که از زیر خاک، از سینه‌های بی‌نشان، و از یادهای زنده سر بر می‌آورند. صدای نسل‌هایی که جنگل را نه به‌عنوان پناهگاه، بلکه میدان وفای به عهد و خروش علیه ارتجاع دیدند.
«خروش جنگل» تلاشی است برای ادای دین به تمامی آنان که بی‌نام و نشان، از برف، از صخره، از سکوت، عبور کردند تا فریاد آزادی را در تاریخ ما طنین‌انداز کنند. آن‌ها، همزاد شمشادهای خم‌نشده، هم‌سرود آذرخش‌های شبانه، و امید فرداهای روشن ما بودند.
در این روایت، خیپوست، فقط یک نام جغرافیایی نیست. خیپوست، خون‌نوشته‌ای است بر پوست درختان شمال، ردپای چکمه‌هایی است که به‌جای رد، راه گشودند؛ خروشی است که هنوز در مه جنگل پیچیده، هنوز از لابه‌لای برگ‌ها شنیده میشود…
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر